افتتاحیه ششمین دوره سلسله نشست‌های "چشم‌انداز صنعت گردشگری در ایران" با تقدیر از برگزیدگان دوره پنجم برگزار شد.

 به گزارش مرکز گردشگری علمی – فرهنگی دانشجویان ایران وابسته به سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی، افتتاحیه ششمین دوره سلسله نشست‌های "چشم‌انداز صنعت گردشگری در ایران" صبح امروز با حضور دکتر نادر کریمیان سردشتی عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و برگزیدگان طرح برگزار شد.

در ابتدای این مراسم رحیم یعقوب زاده مدیر مرکز گردشگری علمی – فرهنگی دانشجویان ایران از فعالیت های مستمر این مرکز درخصوص برگزاری سلسله‌‌نشست‌های تخصصی گردشگری در شش دوره متوالی خبر داد و گفت: با توجه به اهمیت بیش از پیش مقوله گردشگری در ایران و وجود موانع بسیار برای این موضوع، مرکز گردشگری این طرح را در راستاي ساماندهی شبکه نخبگان حوزه تخصصي گردشگري و انتقال راهکارهای آنها به تصمیم‌سازان و تصميم ­گيران با هدف بهره­ گیری از تخصص نخبگان اين عرصه طراحي كرده است و تلاش خواهد شد با برگزاری نشست‌های پی در پی و موثر تا از همكاري هرچه‌بهتر و اثربخش‌تر معاونت فرهنگي واحدهای جهاددانشگاهي متقاضی و منتخب بهره‌ گرفته شده تا طرح به شایستگی برگزار ­شود.

در ادامه صدرا عمویی دبیر طرح درخصوص روند اجرایی برگزاری سلسله نشست‌های صنعت گردشگری و اهمیت برگزاری آن گفت:  دبیرخانه با برگزاری سلسله نشست های چشم انداز صنعت گردشگری تلاش دارد تا در کنار مسائل کلان کشور، به خرده مسائل در سطوح بین المللی، ملی و منطقه ای و محلی بپردازد و تاکنون بیش از 70 نشست در محورهای مختلف مرتبط با گردشگری و میراث فرهنگی را برگزار کرده است.

وی گفت: اگر بناست سرزمين ايران به‌عنوانِ يکي از مقاصد مهم گردشگري در جهان معرفي شود، مسئولان و متوليان برنامه‌ريزي در کشور باید با برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌های تخصصی به مقولۀ چشم‌انداز گردشگری در جمهوری‌اسلامی‌ایران با ملاحظۀ قوانین فرادستی و اصول جهاني توسعه گردشگري بپردازند و امکان تولید و نشر داده‌های علمی و کاربردی گردشگری را که در این نشست‌ها مطرح می‌شود، در قالب‌های متفاوت فراهم کنند.

دبیر طرح با اشاره به جایگاه گردشگری به عنوان صنعت پیشرو در توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی گفت: راهبرد توسعه گردشگری و استفاده یا عدم استفاده از ظرفیت گردشگری در میان حکمرانان کشورها متفاوت است و در کشور ما نیز دو دیدگاه کلی در پس از انقلاب اسلامی درخصوص گردشگری مطرح بوده است. نخست موافقان گردشگری با دلایل اقتصادی و توجیه منافع اقتصادی که برای کشور دارد، از آن دفاع می کردند و گروه دوم با دلایل فرهنگی و آسیب‌هایی که ممکن بود گردشگری و به ویژه حضور گردشگران خارجی به فرهنگی‌های بومی و محلی و ارزش‌های دینی وارد کند، با گردشگری مخالفت می‌کردند. البته گروه سومی هم در این میانه بود که معتقد به ترویج گردشگری کنترل شده بودند که هم مسائل فرهنگی رعایت شود و هم منافع اقتصادی در نظر گرفته شود و ما در این نشست ها درصدد توضیح مسائلی از این نوع در قالب نشست های تخصصی هستیم.

عمویی افزود: نشست‌های پنجمین دوره در محورهای گردشگري و ابعاد سیاسی و اجتماعی، گردشگري، فرهنگ و آموزش، گردشگری، زنان و خانواده، گردشگری و مسائل روز، گردشگری و شعار سال، گردشگری و اقتصاد، گردشگري الکترونیک، گردشگری پزشکی و سلامت، طبیعت‌گردی،  گردشگری و بافت‌های تاریخی با عناوینی همچون اثرات نگهداري و باززنده‌سازي بافت‌هاي تاريخي بر توسعه گردشگري شهري در كلانشهر تبريز، از آموزش تا مهارت برای دانش‌آموختگان رشته­های گردشگری، تأثیرات فرهنگی - اجتماعی توسعۀ گردشگری بر نقش‌آفرینی زنان، نقش گردشگری بر افزایش ارزش‌افزوده و ثروت برای کشور، تحلیل وضعیت موجود گردشگری پزشکی در ایران، واکاوي اثرات بافت‌هاي تاريخي بر توسعۀ گردشگري فرهنگي شهر همدان و ... توسط مرکز گردشگری علمی – فرهنگی دانشجویان ایران با همکاری برخی از معاونت های فرهنگی جهاددانشگاهی برگزار شده است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: در دوره جدید طرح سعی داریم مسائل روز گردشگری و چالش های آن در استان های مختلف را بررسی کنیم و نهایتا به صورت گزارش راهبردی در قالب کتاب به سمع و نظر مسئولین این حوزه برسانیم.

در ادامه نشست دکتر نادر کریمیان سردشتی عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: باید اعتراف و اذعان کرد که امروز هیچ کشوری بدون صنعت گردشگری نمی تواند رشد و توسعه پیدا کند و این شاخصه اصلی است؛ حتی کشورهایی که در این صنعت بسیار ضعیف عمل کرده‌اند با این صنعت می‌توانند گشایش اقتصادی و فرهنگی و سیاسی داشته باشند بنابراین بحث توریسم و گردشگری جزو ضرورت‌های توسعه هر کشوری است که برای آن برنامه‌ریزی می کنند.

وی با ارائه آمار و ارقام رسمی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از صنعت گردشگری در دوران قبل از کرونا گفت: با فراز و فرودهای سال های انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی، دوران سازندگی، دوران اصلاحات و همچنین فراز و فرودهای نهادی سازمان ایرانگردی و جهانگردی و تبدیل آن به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نهایتا در موقعیتی هستیم که گردشگری ورودی قبل از کرونا ۸ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر بوده است که حدود 93 درصد از آن را کشورهای همسایه ازجمله عراق، افغانستان، ترکیه، پاکستان، کویت با چشم‌انداز گردشگری مذهبی و با ارز آوری ۶ تا ۷ میلیارد دلاری تشکیل داده است.

دکتر کریمیان با اظهار به گردشگری داخلی نیز افزود: در گردشگری داخلی ۴۰ درصد مردم ایران عنایتی به مسائل گردشگری سفر و سیاحت ندارند و ۶۰ درصد مابقی را بیشتر سفرهای بین شهری و خصوصی تشکیل می‌دهد و آمارها حاکی از آن است که ۳۰ درصد از کارکنان کشور هیچ وقت سفر نمی‌‌کنند و ۷۰ درصد بقیه هم به ضرورت‌های مختلف سفر می‌کنند و این امر قابل قیاس با کشورهای توسعه‌یافته نیست که همگی برمی‌گردد به زیرساخت‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، تکنولوژی و تعاملات بین الدول و بین الملل.

وی افزود: با مقایسه این شاخصه ها نقطه ضعف و قوت خود را پیدا خواهیم کرد؛ همچنین با وجود آمار ارائه شده احتمالی در گردشگری ورودی که مشخص نیست به عنوان گردشگر به مقصد آمده‌اند یا بنابر دلایل شخصی و زندگی بنابراین گردشگری خروجی قابل ارزیابی دقیق نیست.

دکتر نادر کریمیان در ادامه به چالش‌های پیش‌روی گردشگری در ایران و راه حل‌های آن پرداخت و گفت: یکی از دلایل عدم پیشرفت ایران در حوزه گردشگری تک محصولی بودن آن است؛ ایران علیرغم داشتن میراث غنی فرهنگی، طبیعی و جاذبه‌های گردشگری به دلیل تک محصولی شدن راه عقب‌گرد را در پیش گرفته است.

 برای جذب گردشگری به دنبال شخصیت‌های کلیدی باشیم

عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری بهره‌برداری از منابع موجود در تمامی عرصه‌های میراث فرهنگی، طبیعی، معنوی و ... را یکی از مهم ترین راه‌های توسعه گردشگری و جذب گردشگر دانست و گفت: ما باید از شخصیت‌های کلیدی یک جاذبه گردشگری ایجاد کنیم؛ برای نمونه سالانه 12 میلیون گردشگر برای گرفتن امضا از دیوید بکهام بازیکن فوتبال وارد بریتانیا می شوند اما در ایران نه تنها تلاشی برای اشخاص شاخص و کلیدی نشده بلکه گاها آن‌ها در گمنامی فوت کرده اند.

وی یکی دیگر از راه‌های توسعه گردشگری را ساماندهی و بهبود کیفی اوضاع اقتصادی در کشور عنوان کرد که می بایست جنبه های مختلف آن همچون زیرساخت‌های مسائل بهداشتی، فرهنگی، طبیعی و هنری و ... تقویت شود؛ برای نمونه کاروانسراهای ایران که رها شده اند و درحال نابودی هستند.

استفاده از دولت به عنوان ارائه‌دهنده خدماتی همچون تأمین امنیت قضایی شهروندان و میهمانان داخلی و خارجی نیز یکی دیگر از عوامل تأثیرگزار بر توسعه گردشگری می باشد.

رشد گردشگری یک "باید" است نه یک "آرزو"

کریمیان در ادامه صحبت‌های خود افزود: می‌بایست نگاهمان به ارتقاء گردشگری یک باید و ضرورت باشد نه یک آرزو و رویا.

 این کارشناس حوزه گردشگری در ادامه با تأکید بر مهاجرت معکوس در جذب گردشگری گفت: ازآنجائیکه گردشگری پنهان شهروندان به سمت و سوی طبیعت و گرایش به اقامت در روستاها و خانه‌های بوم‌گردی زیاد شده است، می‌بایست برنامه‌ریزی پایدار برای حفاظت از محیط زیست، حمایت از گردشگری کشاورزی، اهمیت به معماری اقلیمی روستاها و جلوگیری از تغییرات آن و بوم‌گردی افزایش یابد و در این راستا حمایت‌های مردمی در قالب انجمن‌ها و نهادهایی که خودشان عهده‌دار فعالیت‌های گردشگری باشند می‌تواند سیاست‌های جدیدی برای از حفاظت از میراث طبیعی کشور ایجاد کند.

 مشارکت اعضای جوامع محلی در بحث گردشگری یک ضرورت است

کریمیان همچنین مشارکت دادن اعضای جوامع محلی در گردشگری را بسیار مهم دانست و گفت: در گردشگری باید مردم به سود مادی فراوانی برسند.

وی افزود: از آنجائیکه سیاست‌های دولت‌ها کوتاه‌مدت، مسکّن و موقتی هست بهتر است در حوزه‌های مختلف همچون کاروانسراها، ایجاد زیرساخت، مرمت، بازسازی، احداث بازار سنتی و ... به صورت بلندمدت برنامه ریزی شود.

وی همچنین گفت: کشور نیازمند ارائه یک برنامه‌ریزی سیستماتیک برای گردشگری پایدار می‌باشد که با بوجود آمدن مشکلاتی همچون بیماری کرونا و .... متوقف نشود.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری همچنین از سایت مرکز گردشگری علمی – فرهنگی دانشجویان ایران به عنوان تنها سایت 7 زبانه کشور در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری اظهار امیدواری کرد و در ادامه با اشاره به ضعف میراث آموزشی در کشور افزود: متاسفانه در ایران هیچ کتابی در این حوزه به زبان های مختلف ترجمه نشده است.

کریمیان در پایان بر تقویت روابط دیپلماسی با کشورهای همسایه و ایجاد رابطه دوسویه به منظور جذب و فرستادن گردشگر صورت گیرد.

در پایان این مراسم از خانم نازنین بیات، مدیر اجرایی طرح در واحد علوم پزشکی شهید بهشتی، آقایان امین بزاز مدیر اجرایی طرح در واحد آذربایجان شرقی و مهدی ابهریان مدیر اجرایی طرح در واحد همدان به عنوان برگزیدگان پنجمین دوره سلسله نشست‌های چشم‌انداز صنعت گردشگری در ایران تقدیر شد./E