سلسله گفتمان کسب و کار های قرآنی

جوانان و اشتغال زایی در کسب و کارهای قرآنی

«به مناسبت هفته جوان »

مصاحبه با آقای رزاق صادقا و خانم زهرا باران طلب زوج تذهیب کار گیلانی

به مناسبت ایام ولادت حضرت علی اکبر(ع) و هفته جوان و در راستای معرفی کسب‌و‌کارهای قرآنی، گفت‌و‌گوی صمیمانه ای از سوی معاونت فرهنگی سازمان جهاددانشگاهی استان گیلان با رزاق صادقا و زهرا باران‌طلب، زوج تذهیب‌کار گیلانی با موضوع جوانان و اشتغال‌زایی در کسب‌و‌کارهای قرآنی روز شنبه در تاریخ ۲۱ اسفندماه صورت گرفت.

آقای رزاق صادقا ضمن معرفی خود بیان کرد که در یک خانواده هنردوست چشم به دنیا گشوده و فرزند دوازدهم خانواده بودم. پدر بزرگم مرحوم استاد زنجانی از بزرگان بنام خط و خوشنویسی ایران و برادران بزرگم نیز همگی در خط، نقاشی و تذهیب کارآمد بودند و بالطبع از کودکی با هنر مانوس بودم و سرانجام با هنر تذهیب خو گرفته و به درخواست خطاطان، تذهیب آثار آنان را بر عهده گرفتم و همیشه تلاش کردم تا طرح و ایده‌ای جدید برای آثار آنان ارایه کنم.

تذهیب هنری تجریدی است که خیلی پیش‌تر از مکاتب هنری اروپایی که بعد از رنسانس به تجرید روی آوردند، در ایران و از باستان رواج داشت. از ویژگی‌های تذهیب حرکت‌های متنوع و منظم است که از ظرافت و دقت بالایی برخوردار بوده و حرکات منظم حلزونی و دایره‌ای آن که ریشه در فلسفه خلقت و حرکات دایره‌ای کواکب دارد و نیز حرکات هندسی مختلف حاکی از ریاضیات دقیق در تذهیب دارد که از خصوصیات این هنر می‌باشد.

نقش آموزه‌های قرآنی در شکل‌گیری طرح‌های مختلف تذهیب را بسیار اثرگذار است،  این هنر در چارچوب مقیدات دین اسلام رونق پیدا کرده و شدت این تاثیر آنقدر بوده که تذهیب را هنری اسلامی می‌دانند. باید توجه کرد که در این رشته می‌توان نوآوری و خلاقیت بسیاری بروز داد که البته به هنرمند باز می‌گردد یعنی هر قدر دایره معلوماتش بیشتر باشد، خلاقیت بیشتری خواهد داشت. پس با مطالعه و بررسی آثار قدما و پیشینیان و تحقیق آثار در زمان‌های مختلف می‌توان به بینش خود در نوآوری و خلاقیت وسعت بیشتری داد.

پس از ازدواج با همسرم، هنر نگارگری را از ایشان به شکل حرفه‌ای آموزش دیده و ۲۰ سال است که در زمینه این هنر مشغول به کار و تحقیق هستم. تاثیر این هنر اصیل بر زندگی مشترک قابل توجه بوده و بعد از اینکه مرحله شاگردی را گذراندم و به شکل حرفه‌ای وارد کار شدم، به درک این موضوع رسیدم که زندگی هنرمند، بسیار پر فراز و نشیب است.

تذهیب هنری ایرانی است که به آن زرنگاری می‌گویند و از ایران منتشر شد. البته این هنر در دوره‌های مختلف تغییرات کرده و مکتب‌های مختلفی را شامل می‌شود که هرکدام مربوط به دوره و زمان خاص خود هستند. اما رونق گرفتن تذهیب بعد از اسلام است، چرا که برای تزیین مقدس‌ترین کتاب آسمانی از آن بهره می‌گرفتند. از طرفی هنر نقاشی، صورتگری و کشیدن انسان و جانداران موردپسند نبود و مکروه تلقی می‌شد که در روی‌آوردن هنرمندان به تذهیب که عمده عناصر تزیینی آن گل و گیاه بودند تأثیر بسزایی داشت.

هنر اسلامی یک مفهوم کلی است که شامل هنرهای مختلف بوده و مختص یک کشور خاص نیست. در برخی کشورها با مدرنیزه شدن و پیشرفت، هنر اسلامی، رو به افول است و در جایی دیگر بالعکس. در واقع میراث اسلامی از ارج و عزت برخوردار است. برای مثال در کشور امارات از دو دهه پیش به خط اهمیت داده شد و در این راستا با سرمایه‌گذاری و دعوت از اساتید خط از کشورهای دیگر، ایجاد نمایشگاه و آموزشگاه و ایجاد مسابقات بزرگ محلی و بین‌المللی خط و تذهیب، این کشور به تکیه‌گاهی برای خطاطان و تذهیب‌کاران سایر کشورها تبدیل شده است.

در عصر حاضر و با وجود تکنولوژی‌های جدید و سرعت بخشیدن به کارها، این هنر ظرافت و صبر و حوصله زیادی را می‌طلبد، در حالیکه اکثر هنرجوها می‌خواهند زود به نتیجه برسند و همانند کامپیوتر، با فشردن یک دکمه، نتیجه را ببینند. مسئله دیگر وضعیت بازار این هنر نسبت به وقت و زمان صرف‌شده برای آن است. در واقع شرایط اقتصادی، از موانع اصلی گسترش تذهیب به حساب می‌آید.