پیروزی انقلاب اسلامی به روایت دو مبارز انقلابی هرمزگان

مردم مذهبی استان هرمزگان در جریان نهضت حضرت امام (ره) در کنار سایر مردم کشور به انقلابیون پیوسته و نقش مؤثری در پیشبرد مبارزات انقلابی بر عهده داشتند. از آنجا که در رأس انقلاب حضرت امام خمینی(ره) و نیروهای مذهبی قرار داشتند، لذا ماهیت کلی قیام در استان هرمزگان نیز جنبه‌ی مذهبی داشت. عدم دسترسی به اطلاعات و اخبار راجع به اوضاع جاری کشور در استان باعث شد که مردم به تدریج از طریق روحانیونی که برای وعظ و انجام فرائض عبادی به استان می‌آمدند با حضرت امام خمینی(ره) و اندیشه‌های ایشان آشنا شوند. در کنار روحانیت، سایر اقشار از جمله فرهنگیان و تحصیل کردگان نیز با تبیین مظاهر و مصادیق فساد، بی‌قانونی و ماهیت استبدادی و استعماری رژیم در آگاهی‌دهی سیاسی به مردم مؤثر بودند.

عدم اشراف کامل ساواک بر فعالیت‌ نیروهای مذهبی در استان هرمزگان باعث شده بود آنها اطلاع زیادی از ماهیت اعتراضات مردمی نداشته و سردرگم باشند. هم‌چنین باید به این نکته‌ی اساسی توجه داشت که استان هرمزگان به دلیل دوری از مرکز و کنترل شدید سیستم بر انتشار اخبار، به سرعت در جریان تحولات کشور قرار نمی‌گرفت و مردم با سختی و مشکل در جریان وقایع قرار می‌گرفتند. اخبار کنترل شده در استان صرفاً از طریق روزنامه‌های کیهان و اطلاعات به مردم می‌رسید که چیزی جز پیشرفت‌های کشور و ابتذال را تبلیغ نمی‌کردند. گر چه دسترسی به رادیو و تلویزیون برای همه امکان‌پذیر نبود، اما برنامه‌های آنها نیز صرفاً جنبه‌ی سرگرمی داشت و در تعمیق بی‌خبری مردم نقش اساسی ایفا می‌کرد. در چنین شرایطی، اولین جرقه‌های انقلاب اسلامی در سال ۱۳۴۲ در استان هرمزگان به مرکز گزارش شد.

در فضای پر از رعب و وحشت حاکم بر استان هرمزگان کوچک‌ترین اظهار نظر یا عمل خلاف سیستم حاکم، می‌توانست تبعات زیادی برای گوینده به دنبال داشته باشد. در چنین شرایطی انقلابیون استان در مدت ۱۵ سال به‌رغم همه‌ی مشکلات و تهدیداتی که وجود داشت در پیشبرد نهضت امام تلاش کردند. به مناسبت فرا رسیدن دهه مبارک فجر و جشن های پیروزی انقلاب اسلامی به سراغ دو مبارز انقلابی در استان هرمزگان رفتیم که علی رغم قرار داشتن در سن نوجوانی و جوانی اما از هیچ تلاشی برای رسیدن به آرمان و هدف انقلاب اسلامی دریغ نکرده اند.

"سردار علی دانشمند" یکی از مبارزان انقلابی استان هرمزگان و  از فرماندهان و رزمندگان ۸ سال دفاع مقدس، در خصوص خاطرات پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، افزود: با همکلاسی هایم از محیط درس مقطع دبیرستان به سوی محیط های معنوی روی آوردم که در مسجد یزدی های بندرعباس با جوانانی با اخلاق، مهربان و فضایی صمیمانه آشنا شدم. برای آشنایی با فعالیت های انقلابی و نشست های فعالان در خصوص مسائل روز آن زمان، هر دفعه در منزل یکی از این فعالان به صورت مخفی دور هم جمع می شدیم.

وی ادامه داد: به همراه دوستان انقلابی از جمله شهید گرجی زاده و مرحوم فرج زاده در کتابخانه اسلامی که فراتر از یک کتابخانه بود دور هم جمع می شدیم به طوری که آن جا به میعادگاه انقلابی تبدیل شده بود. به تدریج با حاج آقا مظفری و شهید حقانی آشنا شدم و نشست پرسش و پاسخ با حضور این اساتید در درمانگاه قدیمی مهدیه بندرعباس برپا می شد که در ساعت مقرر و با رعایت نظم حضور پیدا می کردیم.

این مبارز انقلابی با اشاره به پخش اعلامیه های حاوی پیام ها و سخنان امام خمینی (ره) در دوران حکومت پهلوی اظهار کرد: ما چند تیم داشتیم که یکی از تیم‌ها با تعدادی از دوستان و همراهان اعلامیه های حضرت امام (ره) وچاپ و بعدها توسط رابطین در مکانهای مختلف پخش می‌کردیم، این اعلامیه‌ها بیشتر اطلاع‌رسانی و پیام ها و سخنرانی ها و روشنگر های حضرت امام راحل بود که به دو صورت به دست ما می رسید. بعضی از این اعلامیه‌ها چاپ شده بود یعنی به تعداد کافی در اختیارمان بود که در جای مورد نظر پخش می‌شد و توسط رابطین به همه مکان ها می‌رسید. بعضی از اعلامیه ها به صورت تکی بود که به شکل تلفنی گرفته بودند یک اعلامیه تک بود که باید از روی آن چاپ می‌شد یا به نوعی دیگر روی کاغذ پیاده میشد که بعد بتوانند به اندازه کافی چاپ و تکثیر کنند.

وی ادامه داد: به عنوان نمونه زمانی که حضرت امام در پاریس و نوفل لوشاتو به سر می بردند مستقیما اعلامیه به صورت تلفنی می خواندند و روز بعد در کمترین زمان چاپ و آماده پخش بود، خاطرم هست که بعضی از اوقات اگر امکانات چاپ و تکثیر نبود دوستان ما به بهانه نبود کاغذ و امکانات، کار و مسوولیت شان را رها نمی کردند بلکه سهمیه هر کس مشخص میشد و با استفاده از کاغذهای قدیمی «کاربن» با دقت و حوصله در محیطی خلوت به دور از چشم همه، به تعداد مورد نیاز دست نویس می‌کردند و این کار باید حتما انجام، و با شرایطی که گفتم باید توزیع می‌شد به عبارتی همه متعهد بودند که کار و وظیفه شان را به خوبی انجام بدهند. این دست نوشته ها به صورت شب نامه یا نوعی دیگر به دست مردم می رساندند.

دانشمند خاطرنشان کرد: در گذشته تعدادی از علما و اندیشمندان و مبارزین به استان هرمزگان تبعید شده بودند البته حضور این علما و مبارزین در شهر یا شهرستان و تبلیغات و سخنرانی ها به دامنه مبارزات در آن شهر یا شهرستان کمک می‌کرد و مردم بیشتر به صحنه آورده شدند و مبارزات و راهپیمایی‌ها هر روز بیشتر و بیشتر می‌شد مانند شهر بندرلنگه، جزیره هرمز، میناب و …، اما دامنه مبارزات در استان هرمزگان و شهر بندرعباس به سال‌های ۴۲ یا ۴۳ همزمان با نهضت حضرت امام خمینی ره و وجود علما و روحانیون و مبارزین در استان برمی گردد که گویای همین مطلب است.

وی اضافه کرد: ممکن است اکثریت افراد با این موضوع آشنایی نداشته باشند، اما مشاهده می‌کنیم که ریشه‌های بیداری و مبارزات در هرمزگان، از بررسی اسناد و اظهارات مبارزان قدیمی تر می توانیم بگوییم که دامنه مبارزات مردم بندرعباس، در آن زمان که با نهضت حضرت امام (ره)همزمان بود، با مطالعه اسناد متوجه شدیم که خیلی از مردم نسبت به برنامه تاجگذاری رضا شاه اعتراض داشتند و در مراسم این مراسم شرکت نکردند، در آن زمان یک فرد مبارز به نام سید عبدالحسین موسوی لاری از نجف اشرف در یکی از شهرهای استان فارس حضور یافته و آنجا مستقر شده است که با توجه به رابطه بین دو استان فارس و هرمزگان و نزدیکی برخی شهرهای این دو استان، مردم این دیار متوجه حضور فردی مبارز و  پیشرو می شوند، لذا مردم دو استان از این سید بزرگوار به عنوان یک روحانی آگاه و پیشرو در بین مردم حمایت کردند.

دانشمند بیان کرد: با توجه به مسئله کشف حجاب توسط رضاخان در سال‌های گذشته، زنان حضور فعالانه در میدان داشتند و این نیز نشان دهنده حضور مثمر ثمر زنان در صحنه و نقش پر زنگ آنان در پیروزی انقلاب اسلامی است. اگر چه در آن زمان، سن و سالی نداشتم و نسبت به سایر دوستان کوچکتر بودم اما خاطرم هست که از سال ۱۳۵۰با دوستان انقلابی همراه بودم و خاطرات آن دوره را به یاد دارم که در محضر علما و بزرگان بودیم که ما را راهنمایی کردند و درس مبارزاتی به ما دادند، موضوعات مبارزات به ما آموختند و ما نیز پس از کسب آگاهی لازم و اطلاع کامل از مسایل، آماده حضور در صحنه شدیم.

وی افزود: شهید ناصر گرجی زاده یکی از شهدای دوران انقلاب در بندرعباس، جوان انقلابی و مبارز بود که در دوران انقلاب ، فعالیت داشت، علیرغم اینکه سن و سالی نداشت اما این جوان با اخلاق با اخلاص با صداقت که نام مستعارش هم «صادق» بود با ایمان و با تقوا ، مقید به نماز و روزه و واجبات و اهل کار و مطالعه واهل فعالیت و تلاش بود، در کارهای مبارزاتی، شجاع و نترس بود. این شهید والامقام ضمن اینکه خودش آگاه و با بصیرت بود دیگران را نیز به روشنگری وادار می‌کرد و برای مردم از ظلم و ستم و جنایت‌های رژیم می‌گفت و آنها را به مبارزه و راهپیمایی ها فرا می خواند، فعالیت فراوانی داشت و در پخش اعلامیه ها و و اطلاع رسانی ها بسیار چابک و زیرک بود؛ این شهید بزرگوار در انفجار برای فساد و فحشا در آن زمان حضور داشت، همراه فعال و مسئولیت پذیر بود و سرانجام در سال ۱۳۵۷ در مسیری که برای انتقال اعلامیه های حضرت امام در حرکت بود در نزدیکی ساختمان صدا و سیمای بندرعباس (سازمان صدا و سیمای فعلی) در همین مکان و مسیر به شهادت رسید. شهید گرجی زاده جزو نخستین شهدای دوران انقلاب بود که شهادتش باعث بیداری و حرکت بیشتر مردم شد. وی در سن نوجوانی و جوانی پاک زندگی کرد، یاد و راهش گرامی باد.

وی ادامه داد: در هر زمانی که می‌خواستیم تعدادی از اعلامیه ها همراه با عکس حضرت امام پخش کنیم عکس کم داشتیم  در آن زمان عکس حضرت امام به سختی در دسترس قرار می گرفت گاها یک عکس هم با این شرایط خاص مشکل پیدا میشد، ما نگران کمبود عکس امام راحل بودیم چون می خواستیم این اعلامیه ها همراه با این عکس ها پخش می کردیم ولی عکس کم بود، ما فکر کردیم چه کار کنیم که این عکس ها را اضافه کنیم؟! با ابتکار یکی از دوستان و با شکل خیلی محدود که ایشان به چاپ عکس مهارت داشتند کار چاپ عکس با شرایط سختی انجام شد و موفق شدیم که عکس حضرت امام چاپ کنیم این موضوع برای همه ما خیلی جای خوشحالی بود چون در خصوص تعداد عکس امام، مشکلی نداشتیم اما باز محدودیت بود اما موفق شدیم به تعداد مورد نیاز چاپ کنیم و همراه با اعلامیه در جاهای حساس شهر در بین افراد پخش می کردیم که به دست همه برسد و این برای ما یک خاطره شیرین بود.

دانشمند خاطرنشان کرد: در یک برهه از زمان، یکی از دوستان ما، تعدادی اعلامیه‌ها و نوارهای صوتی حضرت امام را برای انتقال به محل مورد نظر در داخل پیراهن و لباس های خود مخفی کرده بود که توسط مامورین ساواک شناسایی و با وارد کردن ضربه به ایشان، اعلامیه‌ها و نوارها از زیر پیراهن و از لباسش به کف خیابان ریخت و خودش هم به زمین افتاد، مأمورین ساواک اعلام کردند که «ما یک خرابکار را دستگیر کردیم» و اعلامیه ها را برداشتند و نهایتاً منجر به شهادت این عزیز شد.

وی با اشاره به اینکه پیروزی انقلاب اسلامی زمینه ساز موفقیت ها و دستاوردهای بزرگی برای کشور شد، خاطرنشان کرد: باید بدانیم قطار انقلاب در طول مسیر حرکتی اش با موانع زیادی رو به رو شده و باید میدران پاکدست و با ایمان اکنون چرخ انقلاب را به دست بگیرند و با پیروی از رهنمودهای مقام معظم رهبری در مسیر رسیدن به آرمان های انقلاب اسلامی گام بردارند.

"دکتر عبدالمهدی عراقی زاده" یکی از فعالان انقلابی و جزو زندانیان سیاسی است که فعالیت های مبارزاتی خود را از مدارس و کتابخانه های مسجد شهر بندرعباس شروع و  مدتی را در سال ۵۷ در زندان نیروی دریایی متعلق به ساواک سپری کرده است.

وی در توصیف فعالیت‌های انقلابی و روزهای زندان خود و مبارزان انقلابی در هرمزگان اظهار کرد: فعالیت‌های انقلابی من نیز از زمان دبیرستان زمانی که در مدرسه ابن سینا مشغول تحصیل بودم و شروع شد و با آقایان حاج علی مظفری و حاج غلامعباس زائری و حاج محمدشریف نحوی و دیگر بزرگان آن زمان آشنا شدم.

وی افزود: از سال ۴۲ که سخنرانی‌ اعتراضی امام خمینی(ره) درمدرسه فیضه قم شروع شد،(براساس ۴ جلد کتاب اسناد ساواک) حرکت‌های انقلابی درهرمزگان نیز از همان سال‌ها به رهبری آیت‌الله انواری آغاز شد.

عراقی زاده با بیان اینکه حرکت‌های انقلابی در استان هرمزگان با دعوت از روحانیون و علما از قم و تهران عمدتا از مساجد شروع شد، قبل ازورود به دبیرستان و آشنایی با بزرگان و انقلابیون شاخص، اهل انجام فرائض بودم و کم‌کم رفت و آمد و حضور در این مسجد و در کلاس‌های قرآن و نماز شرکت داشتم.

وی بیان کرد: در نخستین جلسات دانش‌آموزی که در منزل حاج آقا زائری برگزار می‌شد با مبارزان انقلابی دیگری آشنا شدیم و سپس در جلسات خصوصی شرکت می‌کردیم.

عراقی زاده تصریح کرد: سال‌های ۵۲ چون دستگاه تکثیر نداشتیم اعلامیه‌های امام خمینی(ره) را به شیوه سنتی با گذاشتن کاربن زیر برگه‌های اعلامیه به صورت دستی با دست‌خط‌هایی غیر از دست خط اصلی خودمان می نوشتیم و آن اوایل هم اعلامیه‌ها را در پاکت نامه می‌گذاشتیم و به خانه‌های افراد مشخص می‌فرستادیم.

وی با بیان اینکه مراسم‌های چهلم افراد شاخص و شهدا در کشور بسیار آگاهی‌دهنده بود و از این طریق مردم نسبت به انقلاب و پیام‌ها و سخنرانی‌های امام خمینی(ره) آگاه شده بودند، اظهار کرد: کم‌کم تا سال‌های ۵۶ که با فراگیرشدن حرکت‌های انقلابی به ویژه در مراسم‌های چهلم شهدای انقلاب در کل کشور فعالیت‌های انقلابی ما در بندرعباس نیز علنی‌تر برگزار می‌شد، نخستین راهپیمایی سراسری مردم بندرعباس نیز در چهلم شهید مصطفی خمینی(ره) علیه رژیم پهلوی برگزار شد.

عراقی زاده در بخش دیگری گفت: در یکی از حوادث به همراه چند مبارز دانش آموز دیگر انقلابی شب را منزل آقای مظفری که همیشه به روی بچه‌های انقلابی باز بود، خوابیدیم اما همان شب ساواک برنامه داشته که به صورت سراسری افراد را دستگیر کنند ما هم از این برنامه بی‌اطلاع بودیم، همان شب ماموران که می‌خواستند آقای مظفری را دستگیر کنند که همه بچه‌هایی هم که در منزل ایشان بودند همه دستگیر شدند و همزمان منزل آقای متین هم یکسری افرادی که هم در منزل ایشان بودند، دستگیر شدند درواقع همان شب در بقیه شهرها مثل هرمز، میناب، رودان هم بسیاری از انقلابیون مهم و سرشناس دستگیر شدند.

وی با بیان اینکه در زندان بودم که پسر اشرف پهلوی که آن زمان همه کاره نیروی دریایی بندرعباس بود، آمد و مرا بابت حضور در اعتراضات بازخواست کرد.

عراقی زاده ادامه داد: همان زمان در بازجویی ها بارها گفتم که کار رژیم پهلوی تمام است که مورد ضرب و شتم بازجو قرار گرفتم.

وی اضافه کرد: آقایان درویشی، متین، حقانی، رزم، عباسی، مظفری، عوض پور، رضایی، کیوان، دقت، عبدلی زاده، گرجی زاده، فرج زاده، عبدالله زاده، شریف نحوی، انواری، زائری، عابدینی و ... از مهمترین چهره های مبارز انقلابی در دهه ۵۰ در استان هرمزگان بودند.

این مبارز انقلابی به نقش بانوان بندرعباس در فعالیت های مبارزاتی ضد حکومت پهلوی به ویژه پخش اعلامیه ها اشاره کرد و ادامه داد: مردم شهرستان میناب در حرکت های انقلابیون نقش بسیار پررنگ و فعالی داشتند و در این راه دو شهید را فدای انقلاب اسلامی کرده اند.

عراقی زاده ضمن تاکید بر بازخوانی اندیشه های امام راحل و شهدای انقلاب گفت: امروز به برکت انقلاب اسلامی و خون شهدای انقلاب و دفاع مقدس در کشور پیشرفت های زیادی را شاهد هستیم که نمی توان آنها را نادیده گرفت.

وی یادآور شد: امروز مشکلات زیادی به ویژه در حوزه معیشت و اقتصاد را شاهد هستیم اما اینکه گوش به فرمان بیگانه باشیم و پیشرفت هایمان را نادیده بگیریم افتخار نیست؛ هیچ بیگانه ای دلش برای ما نمی سوزد آنها به دنبال منافع مادی خود هستند؛ لذا این مردم و جوانان ما هستند که با درک شرایط و مطالعه تاریخ انقلاب هم به کمترشدن مشکلات و هم تبیین بیانیه گام دوم انقلاب کمک موثری می کنند.

وی در پایان گفت: برخی افراد با دخالت در عزل و نصب ها و کوتاهی در مدیریتشان سعی در مخدوش کردن چهره انقلاب اسلامی دارند و این شیوه سبب فاصله گرفتن از آرمان های انقلاب اسلامی می شود و باید در این شرایط در حالی که بارها مقام معظم رهبری در خصوص مسائل اقتصادی صحبت کرده اند و هشدار داده اند، مسئولین در این مسیر توجه بیشتری داشته باشند.