چهارمین دوره ملی نکوداشت مفاخرایران با حضور عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی همدان و دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا و به همت سازمان دانشجویان همدان برگزار شد.

دکتر علی اکبر حائری موحد با بیان اینکه ابونصرفارابی متولد 259 هجری و وفات 339 قمری( غیبت صغری و شروع غیبت کبری) بوده که در قرون وسطی متولد شده و هم از آثار وی به لاتین ترجمه شده است، اظهارکرد: این فیلسوف، مسلمان با گرایش اهل تشییع و معتقد به 12 امام بوده است.

وی با اشاره به اینکه فارابی برای سیاست مُدُن (کشورداری) فقه را مطرح می‌کند، تأکید کرد: شاید رگه‌های ابتدایی بحث حکومت دینی و فقه به گونه‌ای در فلسفه فارابی دیده می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد همدان تصریح کرد: فارابی متولد فاراب قزاقستان بوده یا فاریاب خراسان که امروزه جزو افغانستان است که البته افغانستان هیچ حساسیتی نسبت به این فیلسوف ندارد اما در قزاقستان برروی اسکناس‌ها عکس فارابی چاپ شده یعنی فارابی را انحصاراً متعلق به خود می‌دانند.

حائری موحد با تأکید براینکه فارابی را استاد فلافسه نیز می‌نامند چرا که فارابی به  مکتب نوافلاطونی متعلق است گرچه از ارسطو و افلاطون هم تأثیر پذیرفته است، خاطرنشان کرد: از طرف دیگر فارابی ازاسلام و اهل بیت نیز تأثیر پذیرفته است.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد همدان الجَمْعُ بَینَ رَأْیَیِ الْحَکیمین، احصاء العلوم، فصوص الحکمه را از جمله آثار فارابی دانست و افزود: کتاب فصوص الحکمه جزو کتب مهم فارابی در نگاه فلسفی است.

این استاد الهیات با بیان اینکه احصاء العلوم اولین دایره المعارفی است که به زبان عربی نوشته شده است، اظهار کرد: فارابی در نوشتن بسیار مختصرنویس بوده اما ابن سینا بسیار مشروح نویس. کتاب "شفای ابن سینا" شرح کتاب "احصاء العلوم" فارابی است.

حائری موحد بیان کرد: پدر این فیلسوف از سرداران سپاه سامانی بوده است و همین موضوع باعث شده امکانات خوبی برای ادامه تحصیل دراختیار وی قرار بگیرد. برخی گفتند در فاراب تحصیلات خود را گذرانده و برخی نیز گفتند در "مرو" که در نزدیکی بخارا مرکز علوم اسلامی بوده است.

وی ادامه داد: در سال 330 قمری به دعوت سیف الدوله همدانی حاکم حلب به دمشق رفته و به مدت هشت سال جزو علمای دربار بوده است که ظاهرا کتاب احصاءالعلوم خود را در آن دوران نوشته است.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد همدان با بیان اینکه فارابی درسن 80 سالگی در دمشق ازدنیا رفته که مقبره این فیلسوف در آنجا نیز است، یادآور شد: این فیلسوف فردی زاهد و عزلت گزین و اهل تأمل بوده و در علومی مانند ادبیات، ریاضیات، کیمیا، هیئت و علوم نظامی، موسیقی، فقه ومنطق مهارت‌های زیادی داشت و آثار زیادی نیز منتشر شده است.

حائری موحد با اشاره به اینکه در فلسفه فارابی عقل به عنوان واسطه فیض الهی بسیار مهم است، اظهارکرد: عقل جزء عالم ابداع است در واقع جهان هستی به سه قسمت ابداعات (عالم عقول)، مخترعات (عالم نفوس) و مُکونات (عالم کون وفساد) تقسیم می‌شود.

وی با بیان اینکه فلسفه فارابی روش‌مند است به طوریکه فلسفه فارابی گاهی نزولی و گاهی صعودی است، توضیح داد: وقتی فارابی جهان هستی را بیان می‌کند اول خدا بعد از طریق افاضه عقل و نفس و بعد عالم کون و فساد را مطرح می‌کند که این روش نزولی فارابی برای خلقت است.

وی ادامه داد: فلسفه سیاسی فارابی یک فلسفه جهانی است به طوریکه در علم سیاست ابتدا فرد، خانواده، خویشان را مطرح می‌کند و بعد محله، شهر، کشور و امت جهانی را می‌گوید.

این استاد الهیات با تاکید براینکه دسته‌بندی علوم توسط "فارابی" انجام شده است وفارابی قائل به این است که هر علمی به واسطه موضوع، شریف است پس فلسفه به دیگر علوم شرافت دارد،  درباره دیدگاه فارابی درمورد جامعه نیز خاطرنشان کرد: از دیدگاه فارابی جوامع به سه دسته جامعه طبیعی، جامعه فلسفی و جامعه دینی تقسیم می‌شوند. توقف در جامعه طبیعی و فلسفی مشکلات عدیده‌ای را به وجود خواهد آورد حتما باید به جامعه دینی برسیم.

حائری موحد تصریح کرد: در جامعه دینی ضمن حفظ تعدیل طبیعت و احترام به حکم، خواسته‌های فطری بشری تشبیه می‌شود. در واقع احترام به حکم عقل مقدمات است و توقف در این موارد باطل است .هدف در جامعه دینی قرب الهی است.

وی افزود: فارابی برخلاف افلاطون، فیلسوف را به صرف اینکه فیلسوف است را شایسته برای در دست گرفتن مقدرات جامعه نمی‌داند و به دنبال یک جامعه دینی است که امام شهر یا پیامبر باشد یا مانند پیامبر از منش اخلاقی بهره‌مند باشد.