به گزارش روابط عمومی جهاد دانشگاهی واحد استان قم، دکتر حسین محمدی مبارز مدرس ادبیات و پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی در سلسله نشستهای «شعر تُراپی» به واکاوی واژه «تراپی یا روان درمانی» در جهت حل مسائل ذهنی یا عاطفی از طریق شعر پرداخت و گفت: واژه انگلیسی تراپی از واژه لاتین therapīa که از یونان ریشه میگیرد به وجود آمده و در لغت به معنای "درمان" یا "شفا" است.
وی ادامه داد: شعر تراپی به عنوان یک روش درمانی در روانشناسی، برای رفع مشکلات روحی و روانی فرد بسیار مؤثر است. این روش به کمک شعرهایی که با موضوعات ناامیدی، افسردگی، اضطراب و دردهای روحی و جسمی ساخته شدهاند، به افراد کمک میکند تا با مشکلات خود روبرو شده و آنها را برطرف کنند.
این پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی اضافه کرد: در شعر تراپی، فرد با خواندن و نوشتن شعر، به دنبال یافتن حالتی از آرامش و تمرکز است. این حالت ذهنی به فرد کمک میکند تا با مشکلات خود به صورت عمیقتر آشنا شود و راهحلهای مناسب برای آنها را پیدا کند؛ همچنین، شعر تراپی به فرد کمک میکند تا احساسات خود را به صورت صحیح و مناسب بیان کند و با افزایش آگاهی از خویش، به بهبود روابط با دیگران بپردازد.
محمدی مبارز با بیان اینکه تحلیل روانشناختی شخصیت فرد از طریق شعر، به عنوان یک روش برای درک عمیقتر شخصیت فرد و رفع مشکلات روانشناختی او به کار میرود، اظهار کرد: در این روش، شعرهایی که فرد نوشته است یا به آنها علاقه دارد، تحلیل شده و به دنبال آن، عوامل روانشناختی مختلف شخصیت فرد مورد بررسی قرار میگیرد؛ این روش به کمک تحلیل شعر، به فرد کمک میکند تا با خودش بیشتر آشنا شود و به رفع مشکلات روانی خود بپردازد.
وی به بیان چگونگی درمان اختلالات روان با استفاده از شعر، پرداخت و گفت: روان درمانی یا گفتار درمانی با شعر، میتواند به مدیریت اختلالات شخصیت کمک کند تا جایی که فرد اضطراب خود را تحمل کرده و روابط اجتماعی خود را بهبود بخشد.
این مدرس ادبیات ادامه داد: به عنوان مثال در مواجه با فرد دارای اختلال پارانوئیدی که بدون داشتن هیچ دلیل و مدرکی به دیگران مشکوک است و سوء ظن دارد و نسبت به دیگران بی اعتماد شده و با آنها رفتار کینه توزانه دارد؛ باید گفته شود که گاهی بی اعتمادی درست است «چه اعتماد براین روزگار ناهموار» و «طمع مدار که با تو وفا کند دوران»(عسجدی)، همچنین «جهان بر آب نهادست و زندگی بر باد/ بر آب و باد کجا باشد اعتماد نشست»(سعدی).
وی در ادامه به ابیاتی از اشعار حافظ در رابطه با این مسئله اشاره کرد و گفت: «اعتمادی نیست بر کارِ جهان/ بلکه بر گردونِ گَردان نیز هم»، «نَخست موعظه پیرِ صحبت این حرف است/ که از مُصاحبِ ناجِنس اِحتِراز کنید»؛ باید دانست که به افراد ناشایست نباید اعتماد کرد ولی نباید این بی اعتمادی را به همه تعمیم داد و بایسته است که ابتدا در حوادث اندوه بار، به خدا اعتماد داشته باشند که با این اعتماد از غم به دور خواهد ماند. «به جانِ دوست که غم پرده بر شما نَدَرَد/ گر اعتماد بر الطافِ کارساز کنید.»
محمدی مبارز در ادامه گفت: از آنجاکه پیامدهای اختلال «پارانوئید»، کینه توزی است. می توان فرد را با اشعار عرفانی و تعلیمی، از پیامدهای ناگوار کینه ورزی، آگاه کرد؛ به عنوان مثال «برنمی دارد فشار قبر دست از دامنت/ تا ز روی دل نیفشانی غبار کینه را» و یا «ز یاران کینه هرگز بر دل یاران نمیماند/ به روی آب جای قطره باران نمیماند».
وی در پایان تاکید کرد: انواع گوناگون شیوههای روان درمانی در روانشناسی وجود دارند که می توانند به شرایط نامطلوب بیماران روانی کمک زیادی کند؛ بی شک شعر درمانی یکی از روشهای درمانی انواع بیماریهای روانی است که هدف آن درگیر کردن ذهن به وسیله روشهای خلاقانه و شعرگونه است. شعر درمانی به افراد این امکان را میدهد تا احساسات خود را به شیوههای مختلف بیان کنند.
یادآور میشود؛ دکتر محمدی مبارز به شرح دیگر اختلالات و نوشداروی آن از طریق «شعرتُراپی» در قالب سه نشست تخصصی ادبی و روانشناسی پرداخت.