«سبحان الله! همه فدای آدمی‌اند و آدمی فدای خویش! اگر به عرش روی، هیچ سود نباشد و اگر بالای عرش روی و اگر زیر هفت طبقۀ زمین، هیچ سود نباشد. در دل می باید که باز شود. جان کندن همه‌ی انبیا و اولیا و اصفیا برای این بود، این می‌جستند.»

(مقالات شمس تبریزی)

شمس شگفتی درون را به یاری کلمه دل توصیف می‌کند

شمس وقتی می‌خواهد شگفتی درون را توصیف کند از کلمه دل استفاده می‌کند. شگفتی و زیبایی درون را به یاری کلمه دل توصیف می‌کند. دل به معنی جهان عجایب و اندرون اسرار انسان است. جایی شمس در تفسیر مقام ابراهیم می‌گوید که مراد از مقام ابراهیم دل آدمی است. هیچ شکی نیست که این حقیقت دل است. برونِ حرم دل وسوسه‌ها و خطرهاست. این دل که جوهره حقیقت وجود آدمی است به قول مولانا خودِ خداوند است و محل ظهور اوست. گاهی هم دل علاوه بر جهان شگفتی و وجه جوهره انسان به معنای ابزار اصلی معرفت نیز به‌کار می‌رود. در نگاه عارفان معرفتی است که از بیرون حاصل می‌شود، معرفتی است که جوشیده از جهان درون انسان است و دل به معنای ابزار اصلی معرفت راستین است و برای یافتن این معرفت درونی سالک ترغیب می‌شود که برای تزکیه دل و تصفیه درون تلاش کند و بکوشد با توجه به آن دل را در کشف حقیقت به کار ببرد.

شمس می‌گوید: «هر که فاضل‌تر دورتر از مقصود. هر چند فکرش غامض‌تر، دورتر است. این کار، کار دل هست، کار پیشانی نیست!» این سخن بسیار مهمی است. وقتی از بیداری دل سخن گفته می‌شود بیداری دل به مثابه همین ابزار اصلی معرفت و گشوده بودن دریچه برای دریافت معانی و حقایق است. خُنُک آنکه چشمش بخسبد و دلش بخسبد.

مولانا می‌گوید: میان عارف و معروف این دل / همی‌گردد بسان ترجمانی

خداوندان دل دانند دل چیست / چه داند قدر دل هر بی‌روانی

.........................

جهت استفاده از فایل صوتی  این جلسه از درسگفتار همان هیچ شو می‌توانید به آرشیو رادیو رویتاب مراجعه فرمایید

🕌درس‌گفتار همان هیچ شو


📚شرحی مفهومی و موضوعی بر مقالات شمس تبریزی


🎙در بیان و بنان
دکتر پویا پایداری

🏫جلسهٔ ششم
 
بی‌دلی؛ دل‌داری

📆شنبه
۱۴۰۲٫۱۲٫۲۶
🌙شب ششم ماه مبارک رمضان ۱۴۴۵
🕰ساعت: ۲۱:۳۰


📕«در این دنیا که همه می‌کوشند چیزی شوند تو"هیچ" شو. در انسان نه ظنِ منیّت بلکه معرفتِ هیچ بودن اهمیت دارد.»

🔗محورهای خاص:

🎈همه فدای آدمی‌اند و آدمی فدای خویش

🎈در دل می باید که باز شود.
         جان کندن همۀ انبیاء و اولیاء و اصفیاء برای این بود، این می‌جستند

🎈خداوندان دل دانند دل چیست   
             چه داند قدر دل هر بی‌روانی

🎈دل به معنی جهان عجایب و اندرون اسرار انسان است

🎈 حکایت مژده دادن ابویزید از زادن خرقانی پیش از سال ها

🎈حکایت نصیحت مبارزان به آن صوفی نمای با دل و زَهره

🎈حکایت وصف ضعیف دلی و سستی صوفی سایه پروردِ مجاهده ناکرده