به همت جهاد دانشگاهی واحد لرستان و با همکاری دانشگاه لرستان، کتاب «معمای بخش خصوصی در اقتصاد ایران» تالیف آقایان دکتر رضا پهلوانی و دکتر مصطفی شکری با حضور اساتید ناقد سرکار خانم دکتر لیلا آرغا و آقای دکتر مسعود سعادتمهر، در دانشگاه لرستان مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
در این برنامه نقد و بررسی کتاب که در سالن شهید میربهرسی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه لرستان برگزار شد، امین آزادبخت، معاون فرهنگی جهاددانشگاهی واحد لرستان، گفت: یکی از سازمانهایی که ذیل معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی فعالیت دارد سازمان ترویج مطالعه و نشر است که این سازمان فعالیتهای متنوعی در زمینه نشر کتاب، ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی را انجام میدهد.
آزادبخت معرفی کتاب، جلسات نقد و بررسی کتاب، رونمایی کتاب را بخشی از فعالیتهای سازمان انتشارات جهاددانشگاهی اعلام کرد و ادامه داد: طرح ملی «فصل سخن» نیز یکی از برنامههایی است که سازمان ترویج و نشر جهاددانشگاهی متولی اجرای آن است که در قالب این طرح کتب حوزه علوم انسانی معرفی، نقد و بررسی میشوند.
در ادامه دکتر مصطفی شکری به معرفی اجمالی کتاب «معمای بخش خصوصی در اقتصاد ایران» پرداخت و اظهار داشت: کتاب مذکور در 400 صفحه، قطع وزیری و در سه فصل توسط سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی لرستان منتشر گردیده است.
شکری با اشاره به اینکه بر اساس یافتههای علم اقتصاد و باور عمیق کارشناسان، رونق و گسترش بخش خصوصی و قانونمند شدن فعالیتهای آن، محور اصلی توسعه پایدار اقتصادی در یک کشور است و یکی از اثربخشترین و ضروریترین راهبردهای دستیابی به صنعت و اقتصاد پویا خصوصیسازی است، اضافه کرد: امروزه این واقعیت انکارناپذیر در تاریخ اقتصادی جهان به اثبات رسیده و کمتر اقتصاددان یا حتی کارشناسی را میتوان یافت که در قبول آن کوچکترین تردیدی به خود راه دهد.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: فعالیت بخش خصوصی و تکیه بر آزادی قانونمند آن در بخشهای مختلف اقتصادی، دارای ساز و کارها و بازخوردهای مثبت فراوانی است که حاصل و برآیند همه آنها، اقتصاد را در مسیری درست، مشخص و مطمئن قرار میدهد و از بروز نابسامانی در متغیرهای کلان اقتصادی بهعنوان آفت رونق و توسعه اقتصادی جلوگیری میکند؛ به عبارت بهتر در فعالیت فراگیر و همهجانبه بخش خصوصی، سازوکارهایی تعبیه شده است که از بروز و گسترش بخشهای مختلف اقتصاد زیرزمینی و در راس آنها فساد سازمانیافته جلوگیری کرده و راه را برای توسعه اقتصادی هموارتر میکند.
در ادامه دکتر رضا پهلوانی دیگر مولف کتاب به معرفی تفصیلی این اثر پرداخت و با اشاره به اینکه بخش خصوصی از اقتصاد زیرزمینی جلوگیری میکند،گفت: بخش خصوصی در ایران به صورت رقیبی که شکست خورده و کاملاً رام و مطیع در دست دولت درآمده است که حتی در بسیاری از موارد اجباراً تقصیرات و کوتاهیها از جانب دولتها به گردنش میافتد و در این بین عملاً هیچ تریبونی برای دفاع از خود نیز در اختیار ندارد و به عبارت بهتر «همواره متهم است».
وی افزود: در این کتاب به پیامدهای گسترش بیش از حد بخش دولتی در اقتصاد، شاخصهای اندازهگیری میزان دخالت دولت در اقتصاد، پیامدهای اقتصادی افزایش حجم دولت در اقتصاد، انواع تورم از دیدگاه اقتصاد کلان، عوامل تأثیرگذار بر تابع واردات در ایران و مباحثی از این دست اشاره شده است.
این مدرس دانشگاه افزود: بخش خصوصی در ایران به دلایلی چون ساختار مالکیت نامتوازن و گسترش بیش از حد بخش دولتی، عدم ثبات قوانین و مقررات اقتصادی، فساد، عدم شفافیت، فراهم نبودن محیط کسب و کار، عدم ثبات متغیرهای کلان اقتصادی، فرسایش سرمایههای اجتماعی و ... در طول تاریخ اقتصادی کشور همواره ضعیف و کمرنگ مانده که نتیجه محتوم آن وابستگی بیش از حد به دولت، فقدان خلاقیت و نوآوری قابل اعتنا، ناکارآمدی مزمن، ضعف در مدرنسازی و اکتفا به کسب و کارهای سنتی و استفاده از شیوههای کهنه و منسوخ تجارت بوده است.
وی به فواید و اهداف خصوصیسازی اشاره کرد و افزود: آثار خصوصیسازی از منظر اقتصاد خرد شامل افزایش کارایی بنگاههای اقتصادی، بهبود نظام تصمیمگیری، حذف یا کاهش بسیاری از هزینه مبادلات داخلی و خارجی، روشن شدن اهداف بنگاهها، ارتقای کیفیت کالاها و خدمات، کاهش هزینهها، به کار بستن مدیریت خصوصیسازی در سطح اقتصاد کلان نیز بر متغیرهایی ازجمله تولید ناخالص ملی و داخلی، پسانداز ملی، جبران کسری بودجه دولت، تعدیل سطح دستمزدها، بهینهسازی و اقتصادی نمودن مصرف خصوصی، برقراری اشتغال مولد، بهبود تراز پرداختهای خارجی، کاهش کسری بودجه دولت، افزایش پسانداز و سرمایهگذاری و ... تأثیر میگذارد.
در ادامه این نشست علمی، جناب آقای دکتر مسعود سعادتمهر به نقد و بررسی اثر مذکور پرداخت و گفت: این کتاب یک اثر فاخر است و به یکی از مهمترین موضوعات اقتصادی مبتلابه کشور می پردازد و از این حیث کتاب ارزشمندی است. وی افزود: در ادامه مواردی به عنوان نقد کتاب عنوان می شود که هدف آن، تقویت کتاب در چاپ های بعدی است.
در ادامه سرکار خانم دکتر لیلا آرغا، استایار گروه اقتصاد و حسابداری دانشگاه لرستان به عنوان ناقد کتاب ابراز داشت که در این کتاب مولفین با بیانی ویژه، از دیدگاه تاریخی و اقتصادی، دلایل ساختاری ضعف بخش خصوصی در ایران را در مقاطع مختلف تاریخی، به نحو مطلوبی، بیان نمودهاند.
وی افزود: میتوان گفت یکی از نکات جذاب و حتی «هنر این کتاب»، ایجاد وحدت و اتفاق نظر بین دیدگاههای پژوهشگران خارجی و داخلی در مورد ضعیف ماندن بخش خصوصی یا بدیل آن یعنی قوی و فربه ماندن بیش از حد بخش دولتی در اقتصاد ایران است. نگارندگان این کتاب، ضمن تجمیع نظرات محققین و صاحب نظرانی همچون اینفوگل (صاحب نظریه شیوه تولید آسیایی) و همایون کاتوزیان (صاحب نظریه تاثیر تغییرات اقلیمی و دولتهای کوتاه)، نظرات تکمیلی خود را نیز بدانها افزوده و توانستهاند تا حد زیادی دلایل این کار را توضیح دهند.
وی در انتها افزود: شاید یکی مهمترین ضعف های این اثر ارزشمند، عدم اشاره به موضوع تحریم و نقش آن در قوت و ضعف بخش خصوصی در اقتصاد کشور بوده است. انشاءالله که این موارد در چاپ های بعدی کتاب، مورد توجه مولفین گرامی قرار گیرد.
ادامه این نشست علمی 3 ساعته، با پرسش و پاسخ دانشجویان و تبادل نظر اساتید حاضر در جلسه، به پایان رسید.