در جهاددانشگاهی آذربایجان‌شرقی صورت گرفت؛

پنجمین دوره طرح ملی فصل سخن برگزار شد

به همت معاونت فرهنگی سازمان جهاددانشگاهی استان پنجمین دوره طرح ملی فصل سخن در راستای سلسله نشست های نقد و بررسی کتب علوم انسانی و با محوریت نقد و بررسی کتاب “اربعین نگاری” با حضور دکتر رضا نصیری حامد و سعید مبین شهیر، مولف کتاب در دانشگاه تبریز شد.

به گزارش روابط عمومی سازمان جهاد دانشگاهی استان، کنعانی، معاون فرهنگی سازمان جهاددانشگاهی استان عصر سه‌شنبه ششم شهریور ماه در ابتدای این نشست با اشاره به برنامه های معاونت فرهنگی در حوزه کتاب و کتاب خوانی گفت: فصل سخن از جمله برنامه های شاخص حوزه معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی می باشد که با حمایت و همکاری سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاددانشگاهی در واحد‌های استانی  جهاددانشگاهی در کشور برگزار می شود.

وی افزود: امسال در پنجمین دوره این طرح ملی همزمان با ایام اربعین و با توجه به نشر کتاب اربعین نگاری در دانشگاه تبریزتوسط دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه تبریز تصمیم به برگزاری برنامه فصل سخن با محوریت کتاب مذکور کردیم.

در ادامه برنامه سعید مبین شهیر مولف کتاب اربعین نگاری در این مراسم به تشریح ابعاد این کتاب پرداخت و گفت: کتاب اربعین نگاری نگاهی به پیاده روی اربعین بر اساس یادداشت های مردم نگارانه و توصیفی کامل از فرهنگ دینی ایرانیان و اهل عراق در ایام اربعین است.

وی صراحت بیان، کوتاه بودن فصول، بیان ساده و توضیحات کامل کتاب را از ویژگی های این کتاب برشمرد و افزود: مسافران پیاده روی اربعین می‌توانند از این کتاب 300 صفحه‌ای مصور به عنوان راهنمای کاملی برای شروع سفر خود استفاده کنند.

وی ادامه داد: اربعین نگاری نه کتابی با وجهه مذهبی بلکه توصیفی کامل از فرهنگ دینی ایرانیان و اهل عراق در ایام اربعین است. این کتاب از یادداشت‌های مردم نگارانه‌ای تشکیل شده است که حاصل پژوهش مولف و جمع آوری مصاحبه‌ها و مشاهدات با عکس‌های مربوطه است.

مبین تصریح کرد: یادداشت های مردم نگارانه که در مردم نگاری، یکی از زیرشاخه‌های علوم اجتماعی امروزه بسیار مورد توجه است، روش پرداخت به موضوعات در کتاب است. این کتاب علاوه بر توضیحات کاملی که از پیاده روی اربعین دارد، به کنش‌های مقدس و قابل احترام شیعیان در عراق پرداخته و با توصیف مشاهدات و تصاویر به آن استناد می‌کند.

وی به غنی بودن این کتاب از مفاهیم کلیدی و ابداعی تاکید کرد و افزود: کتاب اربعین‌نگاری با نگاهی فارغ از ارزش به پیاده روی اربعین پرداخته و مفاهیم کلیدی مهم و ابداعی را در خود جای داده است، به عنوان مثال « اتوپیای بریده» یکی از مفاهیم کتاب است که بیان می کند در ایام پیاده روی اربعین، فضایی به وجود می‌آید که در آن بخشش یکدیگر و احسان به هم بیشتر می‌شود.

وی ادامه داد: کتاب اربعین نگاری به سبب ساده نویسی برای متخصصان علوم اجتماعی و عامه قابل استفاده است. در این کتاب به قبل از شروع سفر، وسایل مورد نیاز برای عامه و پژوهشگران و نکات بسیار ریزی اشاره شده است که در کمتر کتابی می توان اثری از آن پیدا کرد. به سبب داشتن همین نکات ریز در چگونگی انتخاب لباس تا استراحت در موکب‌ها، عموم خوانندگان این کتاب را همانند راهنمای سفر می توانند مطالعه کنند.

مولف کتاب اربعین نگاری به بهره‌مندی زائران کربلا و عتبات عالیات از این کتاب اشاره کرد و گفت: پژوهشگران علوم اجتماعی با فهم نکات برجسته و مهم در کتاب می توانند سفر خود را با محوریت همان موضوع شروع کنند. اربعین نگاری پر از مصاحبه‌هایی است که به کتاب اعتبار می‌بخشد، همچنین این مصاحبه‌ها و لحن داستان گونه کتاب، خواننده را اذیت نمی‌کند چرا که اوایل کتاب به چگونگی شروع سفر، چالش‌های آن و تجربه مرز ایران – عراق می پردازد. لحن کتاب به همان اندازه که داستان گونه است، دوستانه نیز است و همه مشاهدات همان گونه که هستند بیان شده است.

وی تصریح کرد: کتاب به انواع عزاداری‌ها در عراق، انواع غذاها، استفاده از طناب به جای چراغ راهنمایی در پیاده روی، مقایسه وضعیت شهرها با تمام مزیت ها و محدودیت‌هایشان و ده‌ها موضوع دیگر می پردازد که در نوع خود جدید هستند. حتی مسافران نیز به دلیل اهدافشان در این سفر، در کتاب مهم می‌شوند. کمتر موضوعی از نگاه مولف دور مانده و حتی موضوعاتی که بسیار ساده به نظر می رسند، مانند پرچم‌ها و کاربردشان در پیاده روی، فصلی از کتاب را به خود اختصاص داده است. چگونگی استقبال از مسافران و محدودیت های سفر نیز در جای جای کتاب قابل مشاهده است.

شایان به ذکر است، از دیگر ویژگی های کتاب، تعریف اصطلاحات مهمی است که مسافر در طول پیاده‌روی با آن روبرو می شود. خواننده با دانستن این عبارات و حدود و ثغور آن می‌تواند برنامه‌ریزی مناسبی برای سفر خود داشته باشد و کاربرد این اصطلاحات را بداند. به عنوان مثال اصطلاحاتی مثل عمود، موکب، انواع موکب به صورت جزئی در کتاب توصیف شده است.

رضا نصیری حامد عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز نیز در این مراسم، در سه محور امتیازات اثر، نقاط قوت و مزایای کار و ملاحظات محتوایی به نقد این کتاب پرداخت و گفت: کتاب اربعین نگاری تحولات معرفتی در این مراسم مذهبی را بخوبی نمایش داده است.

وی نثر روان، مفهوم سازی، روایت بدون تکلف و سادگی را از جمله امتیازات این کتاب برشمرد و افزود: در این کتاب اطلاعات و مناسک اربعین بسترسازی شده است.

وی به تجزیه و تحلیل بخش های مختلف کتاب پرداخت و ادامه داد: در کتاب اربعین نگاری ارتباطات افقی، عمودی و شبکه‌‌ای، نقد فرهنگ سرمایه‌‌داری، پررنگ تر کردن بعد فقهی دین، تعریف المان های فرهنگی ملت ها و توجه به مطالب حاشیه‌ای از جمله بخش های قابل توجه در کتاب است .

لازم به ذکر است این کتاب در روز 21 شهریور ماه 1402 در تالار وحدت دانشگاه تبریز با حضور مسئولین استانی و میهمانانی از کشورهای ترکیه، جمهوری آذربایجان، گرجستان و عراق رونمایی شده بود.

انتهای پیام