روزی برای آگاهی از اهمیت «ویتامین دی[D]» و هشدار درباره پیامدهای کمبود این ویتامین، که این روزها به یک‌ چالش در بهداشت جهانی تبدیل شده است.

ویتامین دی (Vitamin D) یک ویتامین محلول در چربی است که در مکمل‌های غذایی و بعضی از غذاها وجود دارد. همچنین به کمک نور خورشید در پوست ساخته می‌شود. به همین دلیل، به آن «ویتامین آفتاب» هم می‌گویند.

منابع ویتامین دی:

۱. غذا

در پاسخ به این سوال که ویتامین D در چه چیزهایی وجود دارد، باید بگوییم که تعداد محدودی از غذاها به‌­ طور طبیعی حاوی vitamin D هستند. ماهی­‌های چرب (مانند سالمون و ساردین) از بهترین منابع آن محسوب می‌شوند. جگر گاو و زرده‌­ تخم‌مرغ هم مقدار کمی vitamin D دارند.

۲. نور خورشید

اگر در روزهای آفتابی حداقل ۲ بار در هفته، بین ساعت ۱۰ صبح تا سه بعد از ظهر، به مدت پنج تا ۳۰ دقیقه در معرض نور خورشید قرار بگیرید، می‌توانید ویتامین مورد نیاز خود را به دست آورید. با این حال، افراد مسن یا دارای پوست تیره بهره چندانی از نور خورشید نمی‌برند و بهتر است به غذا و مکمل‌ها متکی باشند.

ابری بودن هوا و استفاده از کرم ضدآفتاب (که برای اجتناب از سرطان پوست و پیر شدن پوست مهم است)، می‌تواند ساخت vitamin D را در بدن مختل کند.

۳. مکمل‌­های غذایی

اگر نتوانید ویتامین D مورد نیاز خود را از طریق نور خورشید و رژیم غذایی تامین کنید، باید به سراغ مکمل‌ها بروید. ۲ نوع مکمل vitamin D وجود دارد: ارگوکلسیفرول (vitamin D2) که از گیاهان به دست می‌آید و کوله‌کلسیفرول (vitamin D3) که در حیوانات یافت می‌شود.

خواص ویتامین D

تحقیقات درباره خواص ویتامین دی نشان داده‌ است که این ماده مغذی در موارد زیر نقش مهمی ایفا می‌کند:

• حفظ سلامت استخوان‌ها: در تمام مراحل زندگی، از دوران کودکی گرفته تا سالمندی، vitamin D برای داشتن استخوان‌های قوی ضروری است. چون به جذب کلسیم در روده کمک می‌کند.
• پیش‌گیری از بیماری ام اس (MS): ام اس در مناطقی که فاصله زیادی تا خط استوا دارند و کمتر از نور خورشید بهره می‌برند شایع‌تر است.
• کاهش خطر ابتلا به دیابت: در بعضی از مطالعات مشاهده شده است که بین کمبود ویتامین D  و دیابت نوع ۲ ارتباط وجود دارد. با این حال، در مورد اثربخشی مکمل vitamin D برای پیش‌گیری از دیابت نوع ۲، مدارک کافی وجود ندارد.
• کاهش وزن: میزان vitamin D در خون افراد چاق پایین‌تر از سایرین است، اما مشخص نیست که این موضوع از کمبود ویتامین D ناشی می‌شود یا علت دیگری دارد. با این حال، یک مطالعه روی افراد چاق مبتلا به کمبود ویتامین دی نشان داد که افزودن vitamin D به رژیم کم‌کالری می‌تواند کاهش وزن را تسهیل کند.
• کاهش علائم افسردگی: ویتامین D در بهبود عملکرد مغز نقش دارد و بر اساس تحقیقات می‌تواند علائم افسردگی خفیف را کاهش دهد.
• کاهش خطر سرطان روده: vitamin D احتمالا می‌تواند خطر ابتلا به سرطان روده، سینه و پروستات را کاهش دهد. اما برای نتیجه‌گیری قطعی به تحقیقات بیشتری نیاز است.