شب یَلدا یا شب چلّه یکی از جشنهای ایرانی است.در این جشن، طی شدن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نیم‌کرهٔ شمالی، که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته می‌شود.شب چله از غروب آفتاب ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) آغاز می‌شود و تا طلوع آفتاب ۱ دی (نخستین روز زمستان) ادامه می‌یابد.شب چله در نیمکرهٔ جنوبی برخلاف نیم‌کرهٔ شمالی کوتاه‌ترین شب سال است.آیین شب چله در ۹ آذر ۱۴۰۱ در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو به شکل مشترک بین ایران و افغانستان ثبت شد.
یلدا» برگرفته از واژهٔ سریانی ܝܠܕܐ به‌معنای زایش است.واژه  «شب چله» یا «شب چله کلان» هم که در فرهنگ عامه مردم مترادف با شب یلدا بکار می‌رود از آن روست که چهل روز اول زمستان را «چله بزرگ» و بیست روز بعد از آن را «چله کوچک» نامیده‌اند.و در قدیم گاهشمار باستانی در بین کشاورزان تقسیم‌بندی چهل داشته است. چلّه، دو موقعیت گاه‌شمار در طول یک سال خورشیدی با کارکردهای فرهنگ عامه، یکی در آغاز تابستان (تیرماه) و دیگری در آغاز زمستان (دی‌ماه)، هریک متشکل از دو بخش بزرگ (چهل روز) و کوچک (بیست روز) است.