روز ۱۳ آبان یادآور سه واقعه مهم در تاریخ معاصر ایران است که از تبعید امام خمینی(ره) به ترکیه تا تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در تهران را شامل می‌شود.

 با بررسی تاریخ انقلاب اسلامی، می‌توان به عوامل و ریشه‌های وقوع مهم‌ترین انقلاب قرن بیستم پی برد. انقلاب اسلامی برخلاف بسیاری از انقلاب‌های جهان ریشه در چندین عامل فرهنگی، سیاسی و دینی داشته و نشانه‌های اقتصادی در آن کمتر به چشم می‌خورد.

 با مطالعه اتفاقات رخ‌داده در روز ۱۳ آبان می‌توان به بخش مهمی از دلایل تحقق و وقوع انقلاب اسلامی پی برد. روز ۱۳ آبان یادآور سه واقعه مهم در تاریخ معاصر ایران است که در سه دوره مختلف رخ داده و به همین دلیل این روز را در تاریخ کشور به عنوان روزی به‌یادماندنی به ثبت رسانده است.

 تبعید امام خمینی(ره) به ترکیه در ۱۳ آبان ۱۳۴۳، واقعه کشتار جمعی دانش‌آموزان تهرانی در ۱۳ آبان ۱۳۵۷ که بعدها روز دانش‌آموز نام گرفت و در نهایت تسخیر لانه جاسوسی در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ که امام خمینی(ره) از این اتفاقات به‌عنوان انقلاب دوم نام بردند؛ به‌عنوان سه حادثه مهم تاریخی مطرح در تقویم کشورمان ثبت شده است.

۱۳ آبان روزی است که بر تارک آن حوادث بزرگ و سرنوشت سازی از تاریخ ملت ایران به ثبت رسیده است، روزی که در زوایای مختلف آن نماد مقاومت و پایداری ایرانیان در برابر استکبار جهانی آشکار است.
این رویداد تاریخی در واقع یادآور حوادث مهمی است که در شکل‌گیری انقلاب اسلامی و حذف مظاهر و نمادهای استکبار از جغرافیا و صحنه اداره ایران نقش اساسی ایفا کرد و شاید تاریخ معاصر ما روزی با این درجه از اهمیت و بزرگی کمتر به یاد داشته باشد.
این واقعه تاریخی از خاطره انگیزترین روزهای انقلاب شکوهمند اسلامی است. ۱۳ آبان زاد روزانقلابی بزرگتر از انقلاب اول است که حضرت روح الله آن‌را انقلاب دوم نامیده است.
۱۳ آبان روز دانش آموز است، زیرا در چنین روزی دانش آموزان انقلابی توانستند گوهر دانش و آموزندگی را در آیینه حماسه و دلیری بتابانند و غبار خود باختگی را از سیمای مدرسه بزدایند. در این روز، دانش آموزان تهرانی در اعتراض به رژیم منفور پهلوی و دخالت‌های آمریکا در ایران به صحنه آمدند اما دژخیمان شاه آنان را آماج حملات وحشیانه خود قرار دادند و فرزندان انقلاب را به خاک و خون کشیدند.