روز عَرَفَه،  ۹ ذی‌الحجه، یک روز پیش از عید قربان است. بنابر فقه شیعه،  حج‌گزاران باید از ظهر تا غروب شرعی این روز را در عرفات وقوف کنند. عرفه نزد مسلمانان از روز‌های پرفضیلت سال محسوب می‌شود و در منابع روایی اعمالی برای آن برشمرده‌اند که بافضیلت‌ترین آن‌ها دعا و استغفار است.  زیارت امام حسین (ع) و خواندن دعای عرفه نیز در این روز بسیار سفارش شده است      نام عرفه، از سرزمین عرفات (جایی در مکه که باید در این تاریخ در آن وقوف کرد) گرفته شده و گفته‌اند عرفات را از آن رو عرفات خوانده‌اند که زمینی مشخص و شناخته‌شده در میان کوه‌ها است. آثار کهن مکه‌شناسی، مانند اخبار مکة، برای اشاره به سرزمین عرفات از کلمه «عرفه» نیز استفاده کرده‌اند. سخاوی تاریخ‌نگار قرن دهم قمری اهل مکه معتقد است که کلمه عرفات مانند «قصبات» (یعنی جمع) است و به هر نقطه‌از آن منطقه، «عرفه» گویند و نام کل منطقه، «عرفات» است  روز عرفه روز آغاز مناسک حج است. حج گزاران در این روز در صحرای عرفات گرد هم می‌آیند و ضمن دعا و استغفار، از توفیق در ادای فریضه مهم حج شکرگزاری می‌کنند. نظر به اهمیت این روز، ادعیه و مناجاتی ویژه آن از معصومین و بزرگان دینی نقل شده است. در برخی منابع، دعایی از پیامبر اکرم (ص) برای این روز نقل شده است.
از جمله مشهورترین این ادعیه، دعای امام حسین (ع) مشهور به دعای عرفه است که بسیاری از شیعیان هر ساله در نقاط مختلف دنیا، به قرائت آن در این روز اهتمام جدی دارند. از دعا‌های مشهور دیگر برای این روز، دعایی است که از امام امام سجاد (ع) نقل شده است.
روایات بسیاری روز عرفه را به عنوان روزی ویژه برای بخشایش گناهان و استجابت دعا معرفی کرده‌اند. همچنین امامان شیعه احترامی خاص برای این روز قائل بوده و مردم را به بزرگداشت این روز فرا می‌خوانده‌اند و سائلان را به هیچ روی، دست خالی رد نمی‌کرده‌اند.   برای روز عرفه اعمال مستحبی در روایات برشمرده شده که برخی از آن‌ها عبارتند از:
بنابر روایات، دعا و استغفار با فضیلت‌ترین عمل روز عرفه است و در میان ادعیه، دعای امام حسین (ع) در این روز، مشهور به دعای عرفه، بسیار توصیه شده است.
غسل، زیارت امام حسین (ع)، بیتوته در منا به این معنا که حج‌گزار شب عرفه را تا طلوع فجر در مِنا بماند، صدقه و روزه از دیگر اعمال مستحب این روز است.