نشست تاثیر فضای مجازی بر ادبیات وزبان فارسی توسط انتشارات جهاد دانشگاهی واحد همدان برگزار شد.

در این نشست اساتید حوزه زبان و ادبیات فارسی چون آقای میری و اقای رسولی از اساتید دانشگاه بوعلی حضور داشتند.
آقای میری استاد زبان و ادبیات فارسی گفت: در حال حاضر فضای مجازی به شدت بر زبان فارسی تأثیر گذاشته و وجود ناهنجاری های متعدد و سلیقه‌ای بودن نوشتار در این فضا، بدون رعایت آداب و قوانین آسیب‌های عمیقی بر پیکره‌ی زبان و ادبیات فارسی وارد می‌کند. آسیب‌هایی که شاید در دراز مدت رفع و اصلاح آنها بسیار مشکل باشد.

وی درباره تاثیر فضای مجازی اظهار کرد: فضای مجازی مثل شمشیر دو دم است؛ هم می تواند مفید و هم مضر باشد؛ مفید به این علت که ما امروزه در شرایطی زندگی می کنیم که نکاتی که بزرگانی مثل علامه قزوینی، فروزان فر یا زرین کوب درکتابخانه های ما پیدا می کردند و رنج بسیاری می کشیدند، امروزه یه کودک 6 ساله با زدن یک دکمه گوشی یا صفحه کلید کامپیوتر به همه اطلاعات دسترسی پیدا می کند. عالم مجازی امکان دسترسی ما را به سرعت نور بالا برده و این از مزایا ی فضای مجازی است اما معایب فضای مجازی به این علت که خیلی وقت ها از گذر زمان اطلاعات غلطی وارد می کند و این اطلاعات دست به دست می شود و موجب غلط انگاری در جامعه ما می شود، عالم مجازی ما را دانشمند نمی کند.

میری افزود: همچنین فضای مجازی اطلاعات اشخاص را مورد سرقت قرار می دهد در حالیکه باید این نکته را در نظر داشته باشیم که اطلاعات متعلق به ما نیست بلکه در دسترس ماست. امروزه در فضای مجازی تولید آثار ادبی فاخر و کلاسیک جای خود را به آثار سطحی و عامیانه داده است چراکه انتشار این آثار کم بهاء و کارشناسی نشده بدون دردسر و به آسانی در سطح وسیعی منتشر شده و در اختیار جامعه قرار می گیرد.

این استاد زبان و ادبیات فارسی مطرح کرد: در حال حاضر فضای مجازی به شدت بر زبان فارسی تأثیر گذاشته و وجود ناهنجاری های متعدد و سلیقه‌ای بودن نوشتار در این فضا، بدون رعایت آداب و قوانین آسیب‌های عمیقی بر پیکره‌ زبان و ادبیات فارسی وارد می‌کند، آسیب‌هایی که شاید در دراز مدت رفع و اصلاح آنها بسیار مشکل باشد.
 
آقای رسولی، یکی دیگر از اساتید حوزه زبان و ادبیات فارسی نیز گفت: در دنیای امروز بخش عمده مطالب به صورت مجازی منتشر می شود، حتی پول کاغذ برای چاپ نمی دهیم، مجلات معتبر دنیا امروزه به صورت مجازی چاپ می شوند، خیلی از کتابخانه های دنیا به صورت مجازی هستند، نمونه بارزشان کتابخانه آستان قدس است که بزرگترین کتابخانه خاورمیانه با چهار میلیون جلد کتاب به صورت مجازی است.

وی اظهار کرد: نسل جوان امروز نسبت به نسل قبل اطلاعات وسیع تری دارد. به عنوان مثال در حوزه هوش مصنوعی ایران در رتبه 94 دنیا قرار دارد بنابراین می بینیم که دنیا به سمت فضای مجازی در حرکت است پس ما هم مجبور هستیم از این علم عقب نباشیم اما باید دقت بیشتری داشته باشیم که منابع و اطلاعات را از کجا می آوریم.

این مدرس دانشگاه تصریح کرد: کوشش و تلاش ادارات و نهادهای دولتی و خصوصی و فرهنگی و هنری در زمینه بهره گیری درست از آیین نگارش و واژگان زبان فارسی، همچنین کوشش فرهنگستان زبان و ادبیات پارسی در بازآفرینی و چگونگی استفاده از واژگان و جملات تازه در شبکه‌های اجتماعی، امری ضروری است.

رسولی افزود: از عوامل تاثیرگذار فضای مجازی بر زبان وادبیات این است که باعث کاهش تعامل حضوری، کاهش تمرکز و توجه شده و همچنین اعتیادآور بوده و مشکلات فنی و تغییر در سبک و محتوای آثار ایجاد می کند.

وی ادامه داد: تاثیر مخرب دیگری که در فضای مجازی در این حوزه بر جا گذاشته است، کاربرد واژه های بیگانه و نامانوس است. در این زمینه واژگان بیگانه و خارجی آن هم با حروف فارسی و بسیار ناپسند به کار برده می شود همچنین وجود غلط های املایی به صورت آگاهانه به علت شتاب زدگی و یا ناآگاهانه به علت کم دانستی و عدم تلاش برای رفع یا اصلاح آن از دیگر آثار مخرب فضای مجازی بر زبان وادبیات فارسی است.

رسولی درباره نقش فرهنگستان زبان و ادب فارسی در کنترل تأثیر فضای مجازی بر ادبیات تاکید کرد: فرهنگستان زبان و ادب فارسی در انجام وظایف اصلی خود نیز آنچنان که باید و شاید عمل نمی‌کند و موضوعاتی چون تأثیر فضای مجازی بر ادبیات را نادیده گرفته است. در شرایط کنونی رسانه‌ها اعم از رادیو، تلویزیون، روزنامه و ... باید تلاش خود را در بکارگیری واژه‌های طراحی شده از سوی فرهنگستان افزایش دهند و این کار می‌تواند کمک شایانی به نحوه نوشتار در فضای مجازی نیز کند.

وی بیان کرد: از  آنجایی که ویژگی اصلی فضای مجازی سرعت تبادل اطاعات است، سرعت بالا عموما دقت را پایین می آورد. در فضاهایی مانند تلگرام که گپ ها با سرعت بالا صورت می گیرند و مطالب غالباً از پیش آماده نمی شوند؛ حتی در میان متخصصان ادبیات و نویسندگان و ویراستاران نیز احتمال خطا هست اما معمولاً متخصصان با فرستادن اصلاحیه، خطاها را آشکار و رفع می کنند و در میان عموم مردم، چنین فرهنگی رواج ندارد؛ اولاً به این علت که اهمیت درست نویسی برای اغلب مردم آشکار نیست و ثانیاً به این علت آشکار که واقعاً بیشتر مردم ما بلد نیستند درست بنویسند. البته پاره ای از این غلط ها در حروف نگاری پدید می آید که خطای نویسنده و ناسازگاری فضای الکترونیکی با خط فارسی نیز در آن دخیل است. پاره ای دیگر ناشی از کم سوادی این نویسندگان است که عمومیت دارد. نمونه هایی از این دست غلط های املایی عبارتند از گزاشتن به جای گذاشتن/ راجب به، به جای راجع به/ حاظر به جای حاضر/ سپاسگذار به جای سپاسگزار/ مطمعن به جای مطمئن/ توجیح به جای توجیه/ ترجیه به جای ترجیح/ خاب به جای خواب/ خاهش به جای خواهش. در این بین یکسری موارد دیگر همانند کلمه چند مین به جای چند دقیقه و خیلی موارد دیگر نیز به این عبارات اضافه شده و فاجعه را عمیق تر کرده است