فرا رسیدن ماه حزن و اندوه و سوگواری ابا عبدالله الحسین علیه السلام بر همه شیعیان و پیروان راهش تسلیت باد.

تاثیر نهضت امام حسین علیه السلام بر جامعه شیعه

جامعه شیعه، در ابعاد مختلفی تحت تاثیر حادثه عاشورا قرار داشته است. اما این که تصور شود این تاثیر تنها در بعد سیاسی بوده، صحیح نیست به عکس، تاثیر حادثه عاشورا، بیشتر در ابعاد غیر سیاسی بوده است. در اینجا البته، مطلب یک پیچیدگی خاصی پیدا کرده است که نیاز به تبیین دارد. روشن است که ائمه شیعه، تلاش زیادی در جاودانه کردن حرکت کربلا داشتند و تاثیر آن را در ورای یک اثر سیاسی صرف مخصوصاً قیام مسلحانه، بسیار بالاتر بردند. اولاً کوشیدند تا کربلا را در میان امت جاودانه کنند و این با سنت روضه‌خوانی و زیارت دنبال شد.

برای نمونه توصیه امام باقر علیه السلام به روضه‌خوانی در منا در ایام حج، یک نمونه قابل توجه است که مانند آن فراوان است. همچنین توصیه در رفتن به زیارت کربلا و حتی برابر دانستن آن با حجم بلکه افضل بودن بر آن در ادامه همین جاودانه سازی بود. انشای زیارت‌نامه‌ها، بعد دیگر این امر را تشکیل می‌داد. این‌ها در اسوه کردن حادثه کربلا اهمیت زیادی داشته است.

 اکنون پرسش این است: آیا ائمه از این مسئله، اهداف سیاسی اشته‌اند یا نه؟

بدون تردید باید گفت داشته‌اند. یعنی همه این‌ها زمینه‌ای برای همراه ساختن یک شیعه با اهداف امام حسین علیه السلام بوده است. در زیارت عاشورا که عام‌ترین ابزار بیان اهداف نهضت امام حسین علیه السلام و وسیله ایجاد ارتباط بین یک شیعه و این قیام است، همین اهداف سیاسی را می‌یابیم.

در آنجا در یک مورد چنین می‌خوانیم: بِاَبی اَنْتَ وَ اُمّی لَقَدْ عَظُمَ مُصابی بِکَ فَاَسْئَلُ اللَّهَ الَّذی اَکْرَمَ مَقامَکَ وَ اَکْرَمَنی بِکَ اَنْ یَرْزُقَنی طَلَبَ ثارِکَ مَعَ اِمامٍ مَنْصُورٍ مِنْ اَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ و َآلِهِ.

و در جایی از همین زیارت عاشورا آمده است: وَ اَسْئَلُهُ اَنْ یُبَلِّغَنِی الْمَقامَ الْمَحْمُودَ لَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ وَ اَنْ یَرْزُقَنی طَلَبَ ثاری مَعَ اِمامٍ هُدیً ظاهِرٍ ناطِقٍ (بِالْحَقِّ) مِنْکُمْ.

از این عبارات به دست می‌آید که حرکت امام حسین علیه السلام به یک معنا، به صورت یک ثار دائمی مطرح شده است؛ ثاری که یک شیعه در هر زمان باید در گرفتن آن سهیم باشد. یعنی در مسیر حق و باطل، حرکت امام حسین علیه السلام نه تنها یک اسوه و الگو است، بلکه چنان تصویر شده است که گویی همه چهره‌های باطل در ریختن خون امام حسین علیه السلام دخالت داشته‌اند و هر بار باید انتقام آن ثار را گرفت.

کتابشناسی:

رسول جعفریان. تاملی در نهضت عاشورا، تهران، نشر علم، ۱۳۸۸، صص۳۲۶-۳۲۴