مردان و رجزهایشان

درباره مردان و رجزهایشان

در اصطلاح، می‌توان رجز را بر شعرهای حماسی‌ای اطلاق کرد که جنگاوران در میدان‌های نبرد می‌خوانده‌اند. معمولاً رجز ابیاتی کوتاه داشته و به صورت ارتجالی و بالبداهه در میدان کارزار سروده می‌شده است. از این رو، گاه خطاهای ادبی و دستوری هم در آن راه می‌یافته است. رجز نوعی از بحور شعر است، این بحر به سبب نزدیکی اجزا و کسر حروف آن بدین نام خوانده شده است. چون در آغاز آن، دو سبب خفیف (مُسْ + تَفْ) و پس از آن حرکتی خفیف واقع است، آن را رجز نامیده‌اند؛ چرا که در اصل، رجز یعنی آن که مرض در بدن شتر به حرکت افتد و سپس بازایستد. این مرض بدین سان است که ران‌های شتر به هنگام حرکت دچار لرزش و اضطراب گردند و سپس انبساط یابند.

برگرفته از کتاب مردان و رجزهایشان نوشته سید مهدی شجاعی

اخبار

شرح رجزهای عمر بن خالد صیداوی

عمرو بن خالد اسدی صیداوی (شهادت: عاشورای ۶۱ق) از شهدای کربلا. عمرو از اشراف کوفه بود که در واقعه کربلا با مسلم بن عقیل بیعت کرد و پس از شهادت مسلم، همراه غلامش سعد در عُذَیبُ الهِجانات به کاروان امام حسین(ع) پیوست و روز عاشورا در حمله نخست به همراه غلامش به شهادت رسید.

چهار شنبه, 12 مرداد,1401

شرح رجزهای عباس ابن علی

شرح رجزهای عباس ابن علی عباس بن علی (به عربی: العباس بن علی) مشهور به ابوالفضل و قمر بنی‌هاشم و باب‌الحوائج (زاده ۴ شعبان ۲۶ هجری قمری و درگذشته ۱۰ محرم ۶۱ هجری قمری) (تقریباً ۱۵ مه ۶۴۷ و درگذشته ۱۰ اکتبر ۶۸۰ میلادی) پسر علی بن ابی‌طالب و ام‌البنین و برادر کوچک‌تر حسین بن علی است. شهرت و محبوبیت او نزد مسلمانان به ویژه شیعیان بیشتر به خاطر شجاعت و همچنین وفاداریش نسبت به حسین بن علی در نبرد کربلا می‌باشد

چهار شنبه, 12 مرداد,1401

شرح رجزهای برادران عباس ابن علی

شرح رجزهای برادران عباس ابن علی عباس بن علی (به عربی: العباس بن علی) مشهور به ابوالفضل و قمر بنی‌هاشم و باب‌الحوائج (زاده ۴ شعبان ۲۶ هجری قمری و درگذشته ۱۰ محرم ۶۱ هجری قمری) (تقریباً ۱۵ مه ۶۴۷ و درگذشته ۱۰ اکتبر ۶۸۰ میلادی) پسر علی بن ابی‌طالب و ام‌البنین و برادر کوچک‌تر حسین بن علی است. شهرت و محبوبیت او نزد مسلمانان به ویژه شیعیان بیشتر به خاطر شجاعت و همچنین وفاداریش نسبت به حسین بن علی در نبرد کربلا می‌باشد

چهار شنبه, 12 مرداد,1401

شرح رجزهای بریر

شرح رجزهای بریر بُرَیر بن خُضَیر هَمْدانی مِشْرَقی (شهادت سال ۶۱ هجری)، از شهیدان واقعه کربلا و قاری سرشناس کوفه بود که در مسجد کوفه به تدریس قرآن اشتغال داشت. وی از شیعیان و ارادتمندان خاص اهل بیت پیامبر (ص) و ازتابعین و یاران امیرالمؤمنین و از یاران امام حسین(ع) بود. مجادلۀ او قبل از جنگ، با عمر سعد، ابوحرب، یزید بن معقل و کوفیان، نشان از شجاعت او در کلام و در دفاع از خاندان پیامبر(ص) دارد.

سه شنبه, 11 مرداد,1401

شرح رجزهای عبدالله ابن مسلم

عبدالله بن مسلم بن عقیل بن ابی‌طالب(ع) از شهدای واقعه کربلا، بنا بر قولی نخستین شهید خاندان پیامبر(ص) در روز عاشورا است.

سه شنبه, 11 مرداد,1401

شرح رجزهای قاسم ابن علی

اى گروهى كه بر پيامبر خود ستم روا داشته روزگار پاك خود را تيره ساختيد. همه روزه جفا نموده مهترى از خاندان او را كشته، از پشت سر از تنش جدا مى‌سازيد.

سه شنبه, 11 مرداد,1401

شرح رجزهای فرزندان حضرت زینب {ص}

فرزندان حضرت زینب(س) طفل نبودند بلکه جنگ‌آور و رشید بودند چرا که خود حضرت زینب سلام الله علیها در پنجم جمادی الاولی سال پنجم هجری متولد شد و در ۱۵ رجبِ سال ۶۵ ه ق وفات کرد و با توجه به این که واقعه عاشور سال ۶۱ هجری قمری اتفاق افتاده است ایشان در آن زمان ۵۶ سال داشتند. دو (یا به نقل برخی سه) پسر از فرزندان حضرت زینب(س) از همسرشان عبدالله بن جعفر در واقعه کربلا حضور داشته و ایشان را همراهی می‌کردند. آن‌ها در رکاب دایی بزرگوارشان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) به شهادت رسیدند. حضرت زینب پس از شهادت علی اکبر(ع) آنان را آماده نبرد و جان فشانی در راه حق نمود.

دوشنبه, 10 مرداد,1401

شرح رجزهای وهب بن عبدالله کلبی در واقعه کربلا

وهب بن وهب که در برخی منابع از او به وهب بن عبدالله کلبی یاد شده‌است، جوانی نصرانی (مسیحی) مذهب بود که در مسیر حرکت حسین بن علی به سوی کربلا به دست وی اسلام آورد و در روز عاشورا در کربلا کشته شد. وهب و همسر و مادرش نصرانی بودند و در راه کربلا در ثعلبیه بدست حسین بن علی مسلمان شدند. برخی او را با عبدالله بن عمیر بن حباب الکلبی یکی می‌دانند که اختلاف نظر وجود دارد.

دوشنبه, 10 مرداد,1401

شرح رجزهای غلام ترکی در واقعه کربلا

غلام ترکی همان «اسلم ترکی» یا «واضح ترکی» از شهدای کربلا و غلام حضرت سیدالشهدا علیه السلام بود. او غلامی ترک زبان بود. مردی شجاع و از قاریان قرآن که با جنادة بن حارث به سپاه امام حسین علیه السلام پیوست.

یکشنبه, 09 مرداد,1401

شرح رجزهای حر بن یزید ریاحی در واقعه کربلا

حُرّ بْن یَزید ریاحی، از فرماندهان نظامی کوفه که پیش از واقعه عاشورا مأموریت یافت با سپاه هزار نفری، مانع حرکت امام حسین(ع) به سوی کوفه و نیز بازگشت او شود. حر در روز عاشورا، به سپاه امام حسین(ع) پیوست و در دفاع از او جنگید و به شهادت رسید. حر به سبب توبه و پیوستنش به امام ، نزد شیعیان احترام خاص دارد. شیعیان حر را نماد امید به قبولی توبه و رستگاری بعد از آن می‌دانند. آرامگاه حر اکنون در سمت غربی کربلا به فاصله حدود هفت کیلومتر واقع شده است.

شنبه, 08 مرداد,1401